Ivan

 18.11.2016 - warszawa

w piątkowy wieczór mknę na dworzec zachodni. najpierw przez autobusowy, który od jakiegoś czasu stał się Małą Ukrainą jazgoczącą zewsząd wschodniosłowniańszczyzną. później na kolejowy, śmierdzącymi uryną podziemiami, gdzie beton i marmur są tak zimne i surowe jak obracający się kebab w gęsto ściśniętych barach piwnych.

biegnę. 

odbijam się w tłumie od ludzi, którzy biegną w przeciwną stronę. 

śpieszę się. 

za dwadzieścia minut odjeżdża mój pociąg, a chciałbym jeszcze coś zjeść, bo czeka mnie trzy godzinna podróż w składzie bez Warsu. 

wreszcie stoję przed nowo wybudowanym holem pełniącym rolę poczekalni. automatyczne drzwi rozsuwają się cicho i płynnie, zachęcając czystością i ciepłem by wejść do środka.

wchodzę.

pierwsze kroki kieruję do McDonalda. kolejka niewielka, więc ustawiam się i spokojnie czekam. po chwili z uśmiechem na ustach wita mnie Ivan - tak chłopak ma napisane na plakietce, która zdobi jego lewą pierś. odbijam uśmiech, odpowiadam dzień dobry i składam zamówienie w postaci zestawu z colą i frytkami. koleś rozpoczyna ze mną dyskusję i muszę przyznać, że nasza konwersacja daleka jest od służbowych zdań pojedynczych. dobrze sobie radzi z językiem polskim, choć pewnie jeszcze kilkanaście lat zajmie mu wyzbycie się melodyjnego wschodniego akcentu. zabieram rachunek i odchodzę do strefy oczekiwania. 

kilka minut później z tacą w dłoni szukam miejsca przy stoliku. siadam mało wygodnie, bo z plecakiem na kolanach i zabieram się do konsumpcji. smak i zapach kanapki cofa mnie do przeszłości, wyzwalając wspomnienia na temat mojej rodziny w Niemczech, która podobnie jak Ukrainiec zaczynała swoją karierę za zachodnią granicą. przypominają mi się ich opowieści o tym jak pracowali w niemieckich sklepach i sprzedawali towary Niemcom, którzy z reguły byli wyrozumiali w stosunku do Polaków, ale zdarzali się także tacy z esesmańską manierą, pokazującą wyższość rasy aryjskiej nad narodem słowiańskim. wtedy najczęściej dochodziło do ostrej wymiany zdań, szczególnie gdy Niemcy zwracali uwagę na to, jak się poprawnie mówi po niemiecku. moi krewni walczyli dzielnie o swoją godność, szprechając ostro w ichnim języku. udowadniali, że radzą sobie z germańską gramatyką i kulturą, i że to tylko kwestia czasu, aż zasymilują się i przyjmą wartości nowej ojczyzny. podczas tych kłótni władali słownictwem, którego na co dzień nie używali, dziwiąc się że znają tak skomplikowane zwroty i wyrazy. 

przegryzając kanapkę frytkami taka myśl mnie naszła, mianowicie, jestem ciekaw czy Ivan ma też takie jazdy z Polakami? z tymi Polakami, którym husarska duma każe mścić się za Wołyń, poniżając ludzi z Ukrainy. cieszyłbym się, gdyby tak nie było, również nie miałbym nic przeciwko, gdyby Ivan zrugał jednego husarza z drugim właśnie polską mową ojczystą z miękkim el jak zza Buga. przechylam resztki coli i czuję jak mój brzuch zamienia się w balon. mam nadzieję, że w pociągu ten gaz ze mnie wyjdzie, nie utrudniając nikomu podróży. wstaję z krzesła i zabieram tacę z resztkami do śmietnika. zerkam na Ivana. radzi sobie.

12.03.2022 rozkład jazdy dostępnych dla Ukraińców darmowych pociągów 

po 24 lutego 2022

nie widuję już Ivana w maku na dworcu zachodnim. pewnie wyjechał do siebie, by pomagać na froncie. myślę, że sobie radzi. i żyje.

nie widuję już Ukraińców, którzy do 24 lutego towarzyszyli mi w każdy roboczy poranek w Biedronce przy regałach z pieczywem. pamiętam, że wysiadali całą bandą z dostawczych busów, wpadali do środka i zapełniali koszyki produktami do przetrwania na budowie. mam nadzieję, że żyją.